کنترباس بزرگ‌ترین و بم‌ترین ساز زهی آرشه‌ای است که یا به وسیله آرشه، و یا از طریق زخمه زدن(پیسیکاتو) نواخته می‌شود. امروزه این ساز در موسیقی کلاسیک غرب در دسته سازهای زهی نقش مهمی را در ارکستر ایفا می‌کند. کنتر باس نه تنها در موسیقی کلاسیک غربی، بلکه در دیگر سبک‌های موسیقی مانند جاز، بلوز و راک اند رول کاربرد دارد.
بزرگ ترین ساز خانواده زهی – آرشه ای ها محسوب می شود . دارای بم ترین گستره صوتی در خانواده های زهی – آرشه ای ها می باشد . کوک سیم های این ساز به ترتیب از زیر به بم عبارت است از : سل (سیم اول) ر (سیم دوم) لا (سیم سوم) می (سیم چهارم) سیم های کنترباس برعکس سیم های ویلن کوک می شوند . این ساز یک اکتاو بم تر از نت نوشته شده صدا می دهد . نت این ساز را با کلید فا خط چهارم می نویسند .
این ساز دارای ۴ سیم است، اما نمونه‌های ۵ سیمه این ساز نیز وجود دارد.( کنترباس‌های ۵ سیمه قادرند ۴ نت بمتر از کنترباس‌های ۴ سیمه اجرا کنند) سیم‌های کنترباس با فاصلهٔ چهارم درست کوک می‌شوند. اولین سیم کنترباس که زیرترین کوک را دارد .
پیشینه
از کنترباس به عنوان تنها ساز مدرن خانواده ویولا دا گامبا نام برده می‌شود، خانواده‌ای که اصلیت اروپایی دارد و در قرن ۱۵ میلادی پدید آمد. به همین خاطر می‌توانیم به این ساز ویول بیس نیز بگوییم. با این حال این مسئله که آیا کنترباس مستقیماً از خانواده ویولا دا گامبا است یا نه، به طور کامل به جواب نرسیده‌است.
تا قبل از صده ۲۰ میلادی بسیاری از کنترباس‌ها تنها سه سیم داشتند، در مقابل سازهای معمول خانواده ویولا دا گامبا که پنج یا شش سیم داشتند، و یا سازهای خانواده ویولون که چهار سیم داشتند.
پال برن در کتاب «تاریخی از کنتر باس»، با اشاره به چندین منبع می‌گوید کنترباس به عنوان یک بیس حقیقی در خانواده ویولون ریشه دارد. وی توضیح می‌دهد، در صورتی که شکل ظاهری کنترباس به خانواده ویولا دا گامبا شبیه میباشد، اما ساختمان داخلی‌اش تقریباً با سازهای خانواده ویولون برابری می‌کند، و با ساختمان داخلی ویولاها بسیار متفاوت میباشد.
آرشه
برای نواختن کنترباس دو مدل آرشه توسط نوازندگان این ساز استفاده می‌شود :۱- آرشهٔ آلمانی ۲-آرشهٔ فرانسوی . از نظر ساختمان آرشه، در آرشهٔ فرانسوی فاصلهٔ بین فراگ آرشه و چوب کمتر از آرشهٔ آلمانی است .(آرشهٔ فرانسوی شبیه به آرشهٔ دیگر سازهای زهی میباشد). هرکدام از این دو نوع آرشه دارای تکنیک نوازندگی متفاوت میباشد.